Komitet za prava osoba sa invaliditetom je 29. avgusta 2017. godine na svojoj 18. sjednici koja je održana u Ženevi, usvojio opšti komentar Člana 19. Konvencije o pravima osoba sa invaliditetom. Član 19. govori o pravu svih osoba sa invaliditetom da žive u zajednici. U komentaru, Komisija ovaj član konvencije naziva „jednim od najobuhvatnijih članova, ključnim za implementaciju cijele Konvencije“. Komentar jasno objašnjava ključne pojmove kao što su neovisan život, personalna asistencija i institucionalizacija, te decidno navodi šta se sve ne može smatrati odgovarajućim životnim prostorom prema članku 19.
– Ni ogromne institucije sa više stotina stanovnika, ni manji grupni domovi sa 5, 6 osoba, pa čak ni individualni domovi ne mogu se smatrati odgovarajućim po principu samostalnog života i prema tome adekvatnim prema članu 19. Konvencije, ako sadrže neke druge definišuće elemente institucije ili institucionalizacije.
Stoga se države obavezuju da sve ovakve tipove smještaja zamijene onim koji su usklađeni sa Konvencijom i principom samostalnog života. Nadalje, državama se zabranjuje da koriste javne finansije za gradnju, upravljanje i održavanje institucija, već se obavezuju da će ova sredstva koristiti u razvoj pristupačnih stambenih jedinica, servis personalne asistencije, te servise i objekte učiniti pristupačnim osobama sa invaliditetom. Sve raspoložive resurse trebaju usmjeriti da svim osobama sa invaliditetom, bez obzira na dob ili bilo koju drugu karakteristiku, omoguće da žive samostalno u zajednici. Komentar naglašava hitnu potrebu da okonča institucionalizacija djece i grupa koje su najzastupljenije u institucijama, a to su osobe sa intelektualnim i psihosocijalnim invaliditetom. Komentar člana 19. Konvencije je obavezna literatura za sve one koji su uključeni u implementaciju, monitoring i promociju Konvencije: vlasti, EU institucije, organizacije ljudskih prava, organizacije osoba sa invaliditetom, pružaoce usluga i sl.
Informativni centar „Lotos“ će u narednom periodu promovirati Komentar članka 19. Komisije za prava osoba sa invaliditetom, kako bi svim akterima na lokalnom nivou približili smisao i načela ovih odredbi.